حجیت شهرت فتوایی ، حجیت شهرت روایی ، حجیت شهرت عملی
حجیت انواع شهرت :
شهرت روائى يكى از اسباب ترجيح محسوب مى گردد و از اين حيث ارزش دارد . يعنى وقتى مدلول دو روايت , معارض يكديگر باشند و يكى از آن دو روايت توسط راويان بيشترى نقل شده باشد و به اصطلاح مشهورتر باشد بر ديگرى ترجيح دارد و مورد عمل قرار مى گيرد و قهرا روايت معارض محكوم به سقوط است .
شهرت عملى نيز به عقيده بسيارى از فقهاء , ضعف سند خبر را جبران مى كند . يعنى هرگاه مشهور فقهاء با استناد به خبرى ضعيف فتوائى صادر مى كنند , با اين عمل ضعف سند برطرف مى شود و از اين حيث حائز ارزش مى گردد . هر چند كه بعضى از فقهاء با اين عقيده فى نفسه موافق نيستند
بعضى از فقهاء عقيده دارند شهرت فتوائى از امارات معتبره است و مى تواند در فقه مستند استنباط احكام شرعى قرار گيرد . گروه ديگر بر اين عقيده اند كه هر چند شهرت فتوايى موجب ظن و گمان است ولى موجبى براى حجيت و اعتبار اينگونه گمان وجود ندارد .
نظريه اول هر چند توسط بزرگانى مانند شهيد اول در كتاب [ ذكرى ] مورد تأييد قرار گرفته ولى مشهور علماى اصول اعتبار شهرت فتوائى را نپذيرفته اند و براى آن ارزشى قائل نيستند ( فرائدالاصول محشى شيخ مرتضى انصارى , ص 65 , كفاية الاصول ملا محمد كاظم خراسانى , ج 2 ص 77 )
منبع: مباحثى از اصول فقه، دکتر سيد مصطفي محقق داماد