مفهوم شرط
جمله شرطيه به‌وسيله حروف و ادات شرطى كه همراه آن است شناخته‌ مى‌شود.
در زبان عربى، الفاظى چون (ان) و (اذا) از ادوات شرط به‌شمار مى‌رود.   
در زبان فارسى، جمله شرطيه با حروفى مانند اگر، در صورتی كه، چنانچه، هرگاه و ... می‌آیند.
* جملات شرطی؛ دارای مفهوم مخالف‌اند.
مثال‌هایی برای مفهوم شرط
مثال اول: اگر لازم باشد ضابطین دادگستری؛ محل را قفل و مهر و موم می‌کنند.
مفهوم مخالف این ماده : اگر لازم نباشد ضابطین دادگستری، محل را مهر و موم نمی‌کنند.
* ادات شرط در این ماده، حرف اگر است.
* این مفهوم، مفهوم مخالف است؛ زیرا از نظر سالبه و موجبه بودن؛ حکم منطوق، مثبت و حکم مفهوم، منفی است. حکم منطوق مهر و موم می‌کنند است و حکم مفهوم مهر و موم نمی‌کنند است.

مثال دوم: ورثه‌ي موصي نمي‌تواند در موصي‌به تصرف کند مادام که موصي‌له رد يا قبول خود را به آن‌ها اعلام نکرده است. اگر تأخير اين اعلام موجب تضرر ورثه باشد حاکم موصي‌له را مجبور مي‌کند که تصميم خود را معين نمايد.
مفهوم مخالف: ورثه‌ي موصي نمي‌تواند در موصي‌به تصرف کند مادام که موصي‌له رد يا قبول خود را به آن‌ها اعلام نکرده است. اگر تأخير اين اعلام موجب تضرر ورثه نباشد حاکم موصي‌له را مجبور نمي‌کند که تصميم خود را معين نمايد.
* ادات شرط در این ماده، حرف اگر است.

مثال سوم: اگر صاحب حق از قبول امتناع کند، متعهد به وسیله تصرف دادن آن به حاکم یا قائم مقام او بری می‌شود.
مفهوم مخالف: اگر صاحب حق از قبول امتناع نکند، متعهد به وسیله تصرف دادن آن به حاکم یا قائم مقام او بری نمی‌شود.
* ادات شرط در این ماده، حرف اگر است.