اصول فقه ـ متون فقه

جواب: هر وقت عام و خاصي داشتيم و ندانستيم خاص، مخصص آن است يا ناسخ آن، پنج حالت ممکن است بين عام و خاص وجود داشته باشد :

حالت اول: اگر عام و خاص همزمان باشند(يعني خاص و عام در يک زمان توسط شارع و متکلم بيان شده باشند) : مي گوييم خاص، مخصص عام است

حالت دوم : اگر عام مقدم ( 1) و خاص موخر(2) باشد( يعني اگر عام قبلا بيان و صادر شده باشد و خاص بعد از آن بيان و صادر شده باشد) :

1 – اگر در حال اجراي قانون عام باشيم و الان قانون خاص بيايد : مي گوييم اين قانون خاص جديد، ناسخ عام است

2- اگر قانون عام تصويب شده باشد ولي هنوز اجرا نشده باشد و اکنون يک قانون خاص بيايد، مي گوييم قانون خاص، مخصص قانون عام است

حالت سوم: اگر خاص مقدم و عام موخر باشد: ( يعني اگر خاص قبلا بيان و صادر شده باشد و عام بعد از آن بيان و صادر شده باشد) مي گوييم خاص، مخصص عام است

حالت چهارم(3) : اگر تاريخ يکي از عام و خاص مجهول باشد(تاريخ صدور و بيان يکي از عام و خاص زا بدانيم و يکي را ندانيم) : مي گوييم خاص،مخصص عام است

حالت پنجم(4): اگر تاريخ عام و خاص مجهول باشد(تاريخ صدور و بيان هيچ کدام را ندانيم) : مي گوييم خاص مخصص عام است