استصلاح ( مصالح مرسله) :

*مصالح :جمع مصلحت است(مصلحت در مقابل مفسده است)

* مرسله: يعني آزاد و رها شده(آزاد و رها در مقابل قيد و بند است)

 

 استصلاح يعني به دست آوردن حکم شرعي از طريق مصالح مرسله (مصالحي که شرع تصريح به رعايت آنها نکرده)

 مثلا دروغ گفتن عملي حرام است ولي ممکن است موردي پيش آيد که اگر فرد در آن مورد دروغ نگويد،خودش يا ديگري کشته مي شود.در اينجا دروغ گفتن جايز است(به بيان ديگر با اين که دروغ گفتن حرام است ولي در اين مورد بنا بر مصلحت دروغ گفتن جايز است)

 

 حجيت استصلاح:

- شيعيان: مصالح مرسله را حجت نمي دانند

- اهل سنت : عده اي آن را حجت مي دانند و عده اي آن را حجت نمي دانند

 

اقسام مصلحت بر حسب ميزان تاثيري که در زندگي انسان دارد:

الف: مصالح ضروري

ب: مصالح غير ضروري(حاجت ها)

ج: مصالح تحسيني

 

* تعريف موارد فوق:

الف: مصالح ضروري : مصالحي که انجام آنها براي انسان ضروري و لازم است و اگر نباشد موجب اختلال در زندگي مي شود

ب: مصالح غير ضروري : مصالحي که انجام آنها براي انسان ضروري و لازم نيست ولي انجام آنها موجب رفع مشکلات مي شود

ج: مصالح تحسيني : مصالحي که انجام آنها براي انسان ضروري و لازم نيست و انجام آنها موجب رفع مشکلات هم نمي شود ولي باعث راحتي زندگي مي شوند

مثال:

الف: مصالح ضروري : نماز،زکات،خمس،روزه و ...

ب: مصالح غير ضروري : مانند احکام بيع،احکام اجاره،احکام نکاح و ...

ج: مصالح تحسيني : پوشيدن لباس هاي گران قيمت، استفاده از لوازم تجملي و ...