فرق عام و مطلق
بسم الله الرحمن الرحیم
به این دو جمله دقت نمایید:
1 ـ ماده 32 قانون مدنی: تمام ثمرات و متعلقات اموال که طبعاً یا در نتیجهی عملی حاصل شده باشد، بالتبع، مال مالک اموال مزبوره است.
2ـ ماده 11 قانون مدنی: مال بر دو قسم است : منقول و غیر منقول
ـ به دو کلمه ی " مال " و " اموال " در این 2 تا ماده نگاه کنید :
منظور از هر دو تای آنها همه ی مال و اموال (یعنی منقول و غیر منقول و ...) است ، و هر دوتا بر تمام افرادشان (یعنی منقول و غیر منقول) اشاره دارند ؛ اما فرق انها در چیست؟
فرقشون اینه که کلمه " مال " ؛ علامت جمع ندارد ؛ اما کلمه " اموال " علامت جمع دارد
علامت جمع مانند : " ون " و " ین " و " ات " و " جمع مکسر "
مثلاً کلمه " اموال " جمع مکسر است
نمونه هایی از الفاظی که علامت جمع دارند : قوانین ، مومنین ، مومنون ، مسلمون ، مسلمین ، مسلمات
الان با این مقدمه می گویم : کلمه هایی که علامت جمع ندارند و جمع مکسر هم نیستند ، این ها " مطلق " هستند ، ولی اون کلمه هایی که علامت جمع دارند و یا جمع مکسر هستن، " عام " هستند
نمونه هایی برای عام :
ماده ۱۱۶۸ ق.م : نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.
در این جا، " اطفال " و " ابوین " عام هستند ، چون " اطفال " جمع مکسر هست ، و " ابوین " علامت جمع دارد.
نمونه هایی از مطلق:
ماده ۸۸۲ ق.م: بعد از لعان، زن و شوهر از یکدیگر ارث نمیبرند
در این ماده ، " زن " و " شوهر " مطلق اند ، چون نه علامت جمع دارند ، و نه جمع مکسر هستند .
نکته نهایی:
اگر قبل از کلمه ای ، " هر " ، "هیچ " ، " کل " ، " تمام " و مثل اینا بیاید ، این کلمه هم عام است
مثال 1: هماده 958 ق.م : ر انسان متمتع از حقوق مدنی است
مثال2: ماده 1172 ق.م : هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهدهی آنهاست از نگاهداری او امتناع کنند
مثال 3 : ماده 32 ق.م: تمام ثمرات و متعلقات اموال منقوله و غیرمنقوله که طبعاً یا در نتیجهی عملی حاصل شده باشد، بالتبع، مال مالک اموال مزبوره است.
مثال4 : ماده 1189 ق.م : هیچ یک از پدر و جد پدری نمیتواند با حیات دیگری برای مولیعلیه خود وصی معین کند.