مخصص متصل:

هر گاه بين عام و مخصص انقطاع و فاصله وجود نداشته باشد , و مخصص به عام اضافه شود و بلافاصله بدنبال آن بيايد , اين نوع مخصص در اصطلاح اصول مخصص متصل ناميده مى شود .

مخصص متصل بر پنج نوع است :

1 ) صفت: مانند همه دانشمندان عادل را احترام كنيد . در اين عبارت صفت عادل دايره عام را كه احترام به تمام دانشمندان است , محدود مى سازد . و آنرا به دانشمندان عادل اختصاص مى دهد و بقيه افراد و مصاديق دانشمندان يعنى دانشمند غير عادل , از شمول و دايره حكم خارج مى شوند .

2 ) شرط : مانند همه دانشجويان اگر داراى معدل كافى باشند , مى توانند در دوره فوق ليسانس شركت كنند . در اين جمله , شرط دارا بودن معدل كافى باعث محدود شدن دائره عام شده است . و بعضى از افراد آن را از تحت عام خارج مى كند .

3 ) استثناء متصل : مانند همه دانشجويان حق ورود به كلاس را دارند مگر پرويز , در اين جمله مگرپروير دايره شمول عام را محدود

ساخته است .

4 ) بدل بعض از كل: مانند همه دانشمندان , فقهاء را احترام مى كند .

5 ) غايت: مانند ورثه نمى توانند در موصى به تصرف كنند مادام كه موصى له رد يا قبول خود را به آنها اعلام نكرده است . در اين مثال , ممنوعيت تصرف وقتى است كه موصى له اعلام قبول نكرده است , بعد ا زاعلام قبول رفع مى شود .

 

منبع: مباحثى از اصول فقه،  دکتر سيد مصطفي محقق داماد