در مقام بيان بودن متكلم‌

در مقام بيان بودن متكلم‌
اولين مقدمه از مقدمات حكمت آن است كه متكلم در مقام بيان باشد، یعنى بايد احراز شود که گوينده درصدد بيان تمام منظور و مقصود خويش (از جهتى كه اطلاق آن مورد بحث است) براى شنونده هست تا شنونده با دريافت تمامى مقصود او از مراد وى آگاه شود.

احکام تکلیفی و وضعی

احکام تکلیفی، احکامی هستند که مستقیماً به فعل مکلف تعلق میگیرد اما احکام وضعی، احکامی هستند که مستقیماً به فعل مکلف تعلق نمیگیرد بلکه بیانگر وضعیت و موقعیت یک شخص است.

حقیقت و مَجاز

حقیقت و مَجاز
پس از آنکه معنای وضع لفظ و اقسام آن دانسته شد، اینک می توان به بیان دو اصطلاح بسیار مشهور در اصول فقه پرداخت وآن دو، اصطلاح«حقیقت و مجاز »می باشند.
حقیقت لفظی است که در «ما وضع له»به کار رفته باشد و مجاز لفظی است که در«غیر ما وضع له»به کار رفته باشد. مثلاً کلمۀ مرد برای جنس مذکر وضع شده هرگاه به همین معنا به کار ربرده شود می گویند در معنای حقیقی استعمال شده وحقیقت است ولی هر گاه به زنی، به خاطر کاری که در خور مردان است انجام داده باشد، و بگویند «مردی»در این مورد کلمۀ مرد در «غیر ما وضع له» به کار برده شده ومجاز است وبرعکس هرگاه به مردی به واسطه اخلاق و رفتاری زنانه بگویند «زن»در این جا مجاز است.
نکته ای که از این مطالب فهمیده می شود و باید به آن توجّه داشت، این است که «حقیقت»و«مجاز» صفت لفظ است یعنی کلمۀ مرد برای جنس مذکر حقیقت وبرای جنس مخالف آن مجاز است؛معنا واستعمال را مجاز نمی گویند، بلکه می گویند معنای حقیقی، معنای مجازی واستعمال حقیقی، استعمال مجازی.

منبع: محمدی ؛ ابوالحسن؛ مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه

واجب موقت مضيق و واجب موقت موسع

اگر وقت به اندازه خود عمل باشد واجب موقت مضيق است ،مانند روزه (از ازان صبح تا اذان مغرب و در ماه رمضان ) .
اگر وقت بيشتر از عمل باشد واجب موقت موسع است، مانند نماز صبح از نماز صبح تا طللوع آفتاب .