مشتق در اصول فقه

بسم الله الرحمن الرحیم

مشتق اصولی یعنی صفتی که از یک شخص خارج است ولی می توانیم آن صفت را به آن شخص بدهیم و آن را از او بگیریم

مثلا معلم یک لفظ مشتق است، زیرا در اینجا،ما یک صفت ( یعنی علم دهندگی ) را به یک شخص داده ایم و این صفت را می تواین از او بگیریم

این مشتق،مشتق اصولی است و با مشتق نحوی فرق دارد

ادامه نوشته

مخصص منفصل عقلى

مخصص منفصل عقلى:

هر گاه جمله عامى صادر شود ولى عقل دایره شمول راضیق نماید، آن را مخصص عقلى گویند و چون با فاصله انجام مى شود، منفصل است. مثل آنکه شخصى به خادم خویش بگوید: تمام همسایگان را به منزل من دعوت کن. این جمله عام است، ولى اگر براى خادم چنین قطعى حاصل شود که صاحب منزل هیچگاه مایل نیست دشمنانش به خانه او بیایند در اینجا این قطع و جزم عقلى، حکم عام را تخصیص مى زند. یعنى مخصوص مى کند به همسایگانى که با صاحب منزل دشمنى و عداوتى ندارند.
اینگونه مخصص را در اصطلاح علماى اصول فقه مخصص لبّى نیز مى نامند، که به معناى همان عقلى است.

عام استغراقی

عام استغراقی: 

هرگاه حکم به فرد فرد افراد عموم متعلق باشد وهیچ فردی از حکم خارج نباشد آن را عام استغراقی می گویند

اصالة الظهور

اصالة الظهور: 

اصالة الظهور در جایی به کار میرود که لفظ استعمال شده، در معنای خاصی ظهور داشته باشد؛ یعنی حمل لفظ یا کلام بر آن معنا در نظر عقلا راجح باشد، هر چند در مقام استعمال، احتمال خلاف آن - اراده معنای مرجوح - داده میشود؛ در چنین حالتی عقلا به معنای ظاهر تمسک نموده و معنای خلاف ظاهر را نادیده می گیرند.

بنابراین، اصالت ظهور، یعنی اخذ به ظهور کلام )معنای راجح( و الغای احتمال خلاف آن )معنای مرجوح(. این اصل لفظی عقلایی، حکم می کند که تا وقتی برای معنای خلاف ظاهر دلیلی اقامه نشده است، باید همان معنای ظاهر کلام را اخذ کرد و به آن پای بند بود، و شارع شیوه جدیدی را اختراع نکرده است، بلکه همان شیوه عقلا را در تمسک به ظهور لفظ متکلم تأیید و امضا نموده است زیرا اگر شیوه دیگری مورد نظر شارع بود آن را بیان می کرد.
این اصل چنان گسترده است که همه اصول لفظی دیگر را در بر میگیرد، به گونهای که همگی به همین اصل برمی گردد؛ بنابراین، درباره اصالت حقیقت میتوان گفت: لفظ با احتمال اراده معنای مجازی از آن، در معنای حقیقی ظهور دارد. در مورد اصالت عموم گفته می شود: لفظ با احتمال تخصیص، در عموم ظهور دارد و بقیه اصول لفظی نیز به همین ترتیب به اصالت ظهور بر می گردد.
بنابراین، اگر به جای اصول لفظی، فقط به اصالت ظهور به معنای عام آن اکتفا شود، دیگر نیازی به اصول دیگر نیست.

مخصص متصل

مخصص متصل

هرگاه مخصص، همراه با کلام عام ذکر شود و از خود استقلالىنداشته باشد، بلکه جزئى از کلام عام به حساب آید آن را مخصص متصل می گویند.
مانند: ماده 3 ق.ت: کلیه معاملات تجار تجارتى است، مگر اینکه ثابت شود معامله مربوط به امور تجارتى نیست.

اقسام دلالت

اقسام دلالت:

دلالت وضعی (قراردادی): مانند مفاهیم تابلوها، آرم ها و وضع لغات برای مفاهیم
دلالت عقلی: پی بردن به وجود صانع از روی مصنوع
دلالت طبعی: مانند پی بردن به ترسیدن یک نفر از رنگ چهره او
در نتیجه مفهوم دلالت = پی بردن از از هر شیئی به معنی و مفهوم آن

بهترین منابع آزمون وکالت 1392

بهترین منابع آزمون وکالت 1392

به بزرودی منابع آزمون وکالت 93 در این قسمت نوشته می شود
(منابع ذکر شده، ویژه آزمون وکالت سال 92 است)

حقوق مدنی : کتاب قواعد عمومی صفایی + نظم کنونی دکتر کاتوزیان + جزوه مدنی شهبازی + جزوه ارث شهبازی + عقود معین دوجلدی دکتر کاتوزیان + تست شهبازی.


آیین دادرسی مدنی : قانون + عبدالله شمس ( بنیادین یا پیشرفته به سلیقه خودتان ) + ساده ساز فرحناکیان .


اصول فقه: اصول فقه دانشگاهی شب خیز + تست اصول فقه شهبازی. ( با مطالعه ی کتاب اصول فقه دانشگاهی؛ نیازی به مطالعه ی کتاب اصول فقه آقای ابوالحسن محمدی نیست و توصیه ما این است که به اصول فقه دانشگاهی و تست آقای شهبازی مسلط شوید و انشاالله درصد بسیار خوبی خواهید داشت ).
* در صورتی که فکر می کنید زمان کافی برای مطالعه ی اصول فقه ابوالحسن محمدی دارید آن را هم مطالعه کنید.

حقوق تجارت : نظم فرحناکیان + قانون تجارت + اسناد تجاری فرحناکیان + ورشکستگی اسکینی + تست شکری.

حقوق جزا : فعلاً متن قانون و هیچ منبع دیگری فعلا نیست.

آیین دادرسی کیفری : احتمال تغییر این قانون است ولی اگر تغییر نکرد : کتاب خالقی + قانون آیین دادرسی کیفری + تست صبری (۳ جلد است ).

 

نکات :

1- جزوه مدنی و جزوه ارث شهبازی را در اینترنت می توانید دانلود کنید.

2– تمام تلاشتان را بکنید تا به کتاب نظم کنونی دکتر کاتوزیان مسلط شوید، بعضی ازسوالات آزمون وکالت عیناً از یادداشتهای این کتاب است ).

3– در مورد آیین دادرسی مدنی دکتر شمس، نوع دوره (پیشرفته یا بنیادین ) را ؛ بسته به دید خودتان انتخاب کنید؛ ولی تأکید ما بر دوره پیشرفته است.

4- تسلط به قانون آیین دادرسی مهم است. پس در درجه اول به خود قانون مسلط شوید و بعد به منابع دیگر آن مسلط شوید. برای این درس؛ بسیار زحمت بکشید چون به راحتی می توانید درصد خوبی از آن کسب کنید.

5- برای تجارت  در درجه اول قانون مهم است؛ مخصوصا بحث شرکتها ؛ پس کاملاً به آن مسلط شوید.

6- در مورد کتاب اصول فقه کاربردی آقای قافی از این وبلاگ زیاد سوال می شود. این کتاب استاد قافی برای یادگیری اصول فقه خوب است ولی برای آزمون وکالت جامع و کامل نیست. به این علت که این کتاب سه جلد است و جلد سوم آن که شامل اصول عملیه و تعارض ادله و اصول  است و چندین سوال از این قسمت در آزمون وکالت طرح می شود هنوز چاپ نشده است و از جلد دوم آن که ادله استنباط احکام است، سوال زیادی در آزمون وکالت نمی آید و حجم این جلد برای مطالعه ی شما زیاد است. جلد اول آن خوب است ولی فقط بخش الفاظ است . قسمت هایی از این کتاب که " برای مطالعه بیشتر " نام دارد در کنکور کمتر مورد بحث قرار می گیرد و از برخی از آنها هم سوال می آید ( و اینگونه نیست که از این قسمت ها تاکنون سوال نیامده باشد) .

7- زیاد دور خودتان را با منابع مختلف شلوغ نکنید ( انباشت جزوه و کتاب به ضرر شما است )؛ همین منابع معرفی شده را خوب بخوانید و مسلط شوید و رمز موفقیت شما تسلط به همین منابع است.

 

برایتان آرزوی سربلندی دارم.

ارادتمند شما / سید مرتضی هاشمیان     

دلالت نهی بر حرمت

دلالت نهی بر حرمت
آیا وقتی ناهی فردی را از کاری نهی کند، با ابن نهی، نهی شوند مکلف است که کار مورد نهی را ترک کند؟ 
مشهور اصوليان در پاسخ به اين سؤال گفته‌اند: نهى با هر لفظى كه بيان شود ظهور در حرمت دارد و بر ممنوعيت عمل دلالت مى‌كند؛ یعنى نشان مى‌دهد كه نهى‌كننده به هیچ وجه راضی به انجام فعل موردنظر نيست

دوران بین نسخ و تخصیص

دوران بین نسخ و تخصیص
دور یعنی این که وجود یک چیز وابسته به وجود یک چیز دیگری باشد و وجود آن چیز دیگر هم وابسته به وجود آن چیز باشد
مثلاً فرض کنید بگوییم وجود X متوقف بر وجود Y است و وجود Y متوقف بر وجود X است.
* در دوران بین نسخ و تخصیص، دوران به معنای شک و تردید است
اگر دو دلیل داشته باشیم و شک کنیم که یکی از این دو دلیل، دلیل دیگر را نسخ کرده و یا تخصیص زده است (یعنی در حالتی که هم احتمال نسخ باشد و هم احتمال تخصیص)، در اینجا چند حالت وجود دارد :
حالت اول: تاریخ عام و خاص معلوم است و هر دو همزمان هستند : در این حالت، خاص، مخصص عام است و نه ناسخ آن
حالت دوم: تاریخ عام و خاص معلوم است و عام بر خاص مقدم است :
این حالت دو قسم می‌شود:
1 : زمان عمل به عام رسیده و ما در حال عمل به عام هستیم : در این جا، خاص، نسخ کننده‌ی عام است و نه مخصص آن
2 : زمان عمل به عام نرسیده و ما در حال عمل به عام نیستیم : در این جا، خاص، مخصص عام است و نه ناسخ آن
حالت سوم: تاریخ عام و خاص معلوم است و خاص بر عام مقدم است : در این جا، خاص، مخصص عام است
حالت چهارم: تاریخ عام و خاص مجهول است و ما تاریخ هیچ کدام را نمی‌دانیم : در این جا هر دو دلیل ساقط می‌شوند و باید به اصول عملیه مراجعه کنیم
حالت پنجم: تاریخ یکی از عام و خاص معلوم و تاریخ دیگری مجهول است : در این حالت به اصل تأخر حادث مراجعه می‌کنیم

اقسام منطوق غیر صریح

اقسام منطوق غیر صریح:
1: دلالت اقتضاء
2: دلالت تنبيه
3: دلالت اشاره