مقدمه وجود

مقدمه وجود:

مقدمه وجوب یا مقدمه ی واجب یا مقدمه ی وجود واجب هر سه به یک معنا است و منظور از آن این است که کاری واجب شده و انجام آن متوقف بر امر دیگری باشد، مثلا هر گاه شخصی به قدر کافی استطاعت مالی برای حج داشته باشد باز انجام حج متوقف است ببر تهیه ی مقدمات سفر از قبل ، گرفتن گذرنامه و رفتن به مکه ، که این امور مقدمه ی وجود واجب می باشند


مثال قانونی:

ماده 381 قانون مدنی : مخارج تسلیم مبیع ... به عهدهی بایع است ، مخارج تسلیم ثمن بر عده ی مشتری است

چون به موجب فقرات و سه و چهار ماده 362 قانون مدنی ، پس از تحقق بیع تسلیم مبیع بر بایع و تسلیم ثمن بر مشتریبی لازم است، پس حکم وجوب و لزوم به تسلیم مبیع و ثمکن تعلق گرفته ولی با این حال، انجام این تکلیف متوقف بر مقدماتی است ؛ از قبیل وزن کردن و حمل و نقل آنها و ... که این کار ها مستلزم مخارجی است

همه ی این کار ها را مقدمه واجب می نامیم

منبع: مبانی استنباط حقوق اسلامی، دکتر ابوالحسن محمدی ، ص 219

مقدمه علم  

مقدمه علم 

گاهی انجام کاری این فایده را دارد که انمسان مطمئن شود که وظیفه خود را انجام داده است ، اگر چه آن کار به طور مشخص و مسلم وظیفه و تکملیف او نبوده است

چنین امری را مقدمه علم می نامند

مثلا هر گاه قبله را ندانیم ، اگر به چهار جهت نماز بگزاریم ، مسلما یکی از آنها رو به قبله بوده و تکلیف خود را ادا کرده ایم

منبع: مبانی استنباط حقوق اسلامی، دکتر ابوالحسن محمدی ، ص 219

مقدمه واجب ( بررسی مقدمه و ذی المقدمه در اصول فقه )

مقدمه واجب :

هرگاه بين عمل واجبى كه شارع مقرر داشته با امر ديگرى آنچنان پيوستگى و ارتباط موجود باشد كه بدون تحقق امر مذكور انجام آن عمل واجب , غير ممكن باشد , در اينجا عمل واجب را ذى المقدمه , و آن امر ديگر را مقدمه مى گويند .

صاحب معالم مى گويد : مقدمه واجب چيزى است كه واجب بدون آن تمام نمى شود ( معالم الاصول , مبحث مقدمه واجب  ). علماى اصول تحت عنوان فوق بحث مى كنند كه آيا لازمه منطقى و عقلى صدور امر شارع نسبت به ذى المقدمه , وجوب مقدمه است ؟


ادامه نوشته

مقدمه وجود - مقدمه وجوب - مقدمه صحت - مقدمه علم

مقدمه به لحاظى ديگر به چهار قسم , انقسام يافته است بدينگونه

مقدمه وجود

مقدمه وجوب

مقدمه صحت

مقدمه علم

 

مقدمه وجود , آنست كه تحقق و وجود ذوالمقدمه بر آن تواقف داشته باشد مانند آموختن كه مقدمه دانستن است .

ادامه نوشته

مقدمه داخلى و مقدمه خارجى

مقدمه داخلى و مقدمه خارجى :

هرگاه واجب مركب از چند جزء باشد انجام آن واجب متوقف است بر انجام و تحقق تمامى اجزاء , پس رابطه اجزاء با واجب رابطه مقدمى است و در اصطلاح اجزاء را مقدمه داخلى مى گويند . مانند ركوع , سجود و قيام نسبت به نماز . در برابر مقدمه داخلى , مقدمه خارجى قرار دارد كه جزء واجب نيست بلكه خارج از واجب , و خود داراى وجود مستقل است . مانند طى مسافت نسبت به انجام فريضه حج . در اينجا بحث در مورد قسمت دوم است , يعنى مقدمه خارجى , زيرا در مورد مقدمه داخلى ترديدى نيست كه حكم شارع پس از صدور بر كليه اجزاء واجب شمول دارد . مضافا به اينكه گروه زيادى از علماى اصول بطور كلى مقدمات داخلى را از اقسام مقدمه محسوب نمى دارند ( رجوع شود به: كفاية الاصول ، محقق خراسانى، ج 1 ، ص 140 )

منبع: مباحثى از اصول فقه،  دکتر سيد مصطفي محقق داماد

مقدمه وجوب و مقدمه واجب

مقدمه وجوب و مقدمه واجب :

گاهى وجوب يك شىء متوقف بر چيز ديگرى است , به اين معنى كه اگر آن چيز متحقق نگردد , حكم وجوب شارع مكلف را نمى گيرد . مانند وجوب حج كه متوقف بر استطاعت مالى و بدنى است و مادام كه استطاعت حاصل نشود , حج واجب نمى شود . و يا اينكه همه واجبات منوط بر بلوغ و عقل است و قبل از تحقق بلوغ و عقل , هيچ امرى بر انسان واجب شرعى نمى شود .

در مسائل حقوقى نيز گاه همين طور است , مثلا وقتى زوج مكلف به انفاق است كه زوجه از او تمكين كند , بديهى است در صورتى كه زوجه حاضر به تمكين نباشد , از جهت پرداخت نفقه , زوج قانونا تكليفى ندارد و قابل تعقيب و مجازات نيست . اين را در اصطلاح اصول مى گويند مقدمه وجوب .


ادامه نوشته

مقدمه وجود

مقدمه وجود در اصول فقه

مقدمه وجود , آنست كه تحقق و وجود ذوالمقدمه بر آن تواقف داشته باشد مانند آموختن كه مقدمه دانستن است .


منبع: تقریرات اصول فقه دکتر شهابی . نویسنده : عباس فربد

مقدمه وجوب در اصول فقه

مقدمه وجوب

مقدمه وجوب , آنست كه واجب شدن ذوالمقدمه بر آن توقف داشته باشد مانند استطاعت براى وجوب حج و شرائط عامه تكليف براى تكليف - بلوغ , عقل , قدرت و علم -


منبع: تقریرات اصول فقه دکتر شهابی . نویسنده : عباس فربد

مقدمه صحت در اصول فقه

مقدمه صحت

مقدمه صحت , آنست كه صحيح بودن ذوالمقدمه بر آن متوقف باشد مانند طهارت براى نماز .


منبع: تقریرات اصول فقه دکتر شهابی . نویسنده : عباس فربد

مقدمه علم در اصول فقه

مقدمه علم

مقدمه علم , آنست كه دانستن ذوالمقدمه بدان بسته باشد مانند نماز گزاردنبه چهار طرف در هنگام اشتباه قبله .

در اينجا نيز گفته اند كه هه اقسام چهارگانه به قسم نخست باز مى گردد چه , در حقيقت , وجود هر يك از آنها متوقف است بر آن مقدمه بدين گونه كه وجود صحت نماز ( مثلا ) توقف دارد بر طهارت

منبع: تقریرات اصول فقه دکتر شهابی . نویسنده : عباس فربد