کتاب اصول فقه آزمونی
کتابی تخصصی در درس اصول فقه ویژه آزمون وکالت
توسط استاد شب خیز
منتشر شد
ناشر: انتشارات کتاب آوا
دفتر مرکزی: تهران، خیابان انقلاب، خیابان ۱۲ فروردین، بین نظری و روانمهر، بن‌بست حقیقت، پلاک ۴، طبقه ۲، واحد ۴،انتشارات کتاب آوا.
تلفن تماس با فروشگاه آنلاین : 66467150-021
وضع تعیینی صریح
وضع تعیینی صریح یعنی واضعی مشخص (مثلاً قانون‌گذار) یک کلمه را وضع کند، همچنین آن را تعریف کند (صریحاً معنای آن را بیان می‌کند).
مثال اول: ماده 28 قانون آیین دادرسی کیفری:
ضابطان دادگستری مأمورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات دادستان در کشف جرم، حفظ آثار و علائم و جمع‌آوری ادله وقوع جرم، شناسایی، یافتن و جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم، تحقیقات مقدماتی، ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضائی، به‌موجب قانون اقدام می‌کنند.
در این ماده مقنن (واضع مشخص) کلمۀ ضابطین دادگستری را وضع کرده است؛ همچنین آن را تعریف کرده است؛ لذا کلمۀ ضابطین دادگستری دارای وضع تعیینی صریح است.
مثال دوم: ماده ۱۶۴ قانون مدنی:
تعریف اشیای پیدا شده عبارت است از نشر و اعلان برحسب مقررات شرعی به نحوی که بتوان گفت که عادتاً به اطلاع اهالی محل رسیده است.
در این ماده مقنن (واضع مشخص) کلمۀ اشیای پیدا شده را وضع کرده است؛ همچنین آن را تعریف کرده است؛ لذا کلمۀ اشیای پیدا شده دارای وضع تعیینی صریح است.
مثال سوم: ماده ۱۰۰۲ قانون مدنی:
اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی است که شخص در آنجا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آنجا باشد. اگر محل سکونت شخصی غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز امور او اقامتگاه محسوب است. اقامتگاه اشخاص حقوقی مرکز عملیات آن‌ها خواهد بود.
در این ماده مقنن (واضع مشخص) کلمۀ اقامتگاه را وضع کرده است همچنین آن را تعریف کرده است؛ لذا کلمۀ اقامتگاه دارای وضع تعیینی صریح است.
منبع: کتاب کلیدواژه های اصول فقه دانشگاهی، مولفین: آیت الله ایلامی، استاد روحانی ـ انتشارات کتاب آوا
اصالت اطلاق
مطلق لفظي است که خالي از قيد باشد . حال اگر لفظ مطلقي آورده شود و شنونده شک کند آيا مراد متکلم معناي مطلق است يا مقيد ، مي گويند اصل بر اطلاق است و قيدي متصور نيست.
مثلا «احل الله البيع» اگر شک شود بيع با صيغه عربي مد نظر است يا با هرلغتي انجام مي گيرد ، مي گوييم چون آيه مطلق آورده شده است، پس اگر بيع به هر زباني جاري شود، جايز مي باشد.
مترادف: واژه های گوناگونی که برای یک معنای حقیقی وضع شده اند
نقطه مقابل ترادف ، اشتراک است یعنی یک واژه که برای دو یا چند معنا وضع شده است مثل واژه عین در عربی که به آن اشتراک لفظی گویند
مطلق لفظی است که تمام افرادش را در بر دارد
هم لفظ می تواند مطلق باشد وهم عمل . به این ماده از قانون مدمنی بنگرید : ماده ۵۵۳ قانون مدنی : در صورتي که مضاربه، مطلق باشد (يعني تجارت خاصي شرط نشده باشد) عامل مي‌تواند هر قسم تجارتي را که صلاح بداند بنمايد ولي در طرز تجارت بايد متعارف را رعايت کند.
مقید در مقابل مطلق است و آن لفظی است که تمام افرادش را در بر ندارد .
واجب مشروط، امري است که وجوبش(واجب شدنش) منوط به امر دیگري است اما واجب معلق، واجبی است که انجام (تحقق آن) منوط به امردیگري است. به عبارتی در واجب مشروط، وجوب و در واجب معلق، واجب وابسته است.
Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA