بسم الله الرحمن الرحیم
نمونه هایی از اصالة الاطلاق در قانون مدنی ایران :
مثال یک : ماده 4 قانون مدنی : اثر قانون نسبت به آتيه است و قانون نسبت به ما قبل خود اثر ندارد مگر اينكه در قانون ، مقررات خاصي نسبت به اين موضوع اتخاذ شده باشد.
حال اکر شک کنیم منظور مقنن از لفظ قانون در این جا ، قانون مدنی است یا مطلق قوانین ؛ می گوییم : بر اساس اصالة الاطلاق، منظور او، تمام قوانین ( مطلق قوانین ) است ؛ مگر قرینه ای بیاید و آن قرینه به ما بگوید که منظور او فقط قانون مدنی است و نه مطلق قوانین
مثال دوم: ماده 1175 قانون مدنی: طفل را نمي توان ازابوين و يا از پدر و يا مادري كه حضانت با اوست گرفت مگر در صورت وجود علت قانوني
حال اکر شک کنیم منظور مقنن از لفظ طفل در این جا ، نوع خاصی از طفل است یا همه نوع طفل به نحو مطلق ؛ می گوییم : بر اساس اصالة الاطلاق، منظور او، تمام اطفال( مطلق طفل) است ؛ مگر قرینه ای بیاید و آن قرینه به ما بگوید که منظور او فقط نوع خاصی از طفل است و نه مطلق طفل .
بسم الله الرحمن الرحیم
دلالت یعنی چه؟
دلالت یعنی منتقل شدن . مثلا وقتی شما نام کتاب دکتر کاتوزیان را می شنوید ذهنتان به کتاب دکتر کاتوزیان منتقل می شود . به این حالت ما دلالت می گوییم .
پس:
اول ما لفظ "قانون مدنی در نظم حقوق کنونی" را می شنویم ؛ پس از آن ، ذهن ما به سمت "یکی از آثار استاد کاتوزیان" منتقل می شود. به این حالت ، دلالت می گوییم.
یعنی لفظ "قانون مدنی در نظم حقوق کنونی" دلالت دارد بر "یکی از آثار استاد کاتوزیان"
بسم الله الرحمن الرحیم
تخصیص به چه معنا است؟
به مثال زیر دقت کنید:
مثال اول: ماده ۲ قانون مدنی : قوانين، پانزده روز پس از انتشار، در سراسر کشور لازم‌الاجرا است مگر آن که در خود قانون، ترتيب خاصي براي موقع اجرا مقرر شده باشد.
در ابتدای ماده مقنن بیان کرده که همه ی قوانین پانزده روز پس از انتشار، در سراسر کشور لازم‌الاجرا است
اما :
در قسمتا دوم ماده ، مقنن برخی قوانین را خارج کرده ، و گفته: مگر قوانینی که در خود قانون، ترتيب خاصي براي موقع اجرای آنها مقرر شده باشد.
نتیجه:
اگر یک حکم عام داشته باشیم ، و یک حکم دیگری بیاید، و افرادی را از آن خارج کند، به این حالت تخصیص می گوییم
در این مثال هم می بینید که :
اول یک حکم عام آمده » قسمت اول ماده » (همه ی قوانین)
بعد از آن یک حکم دیگر آمده و افرادی را از آن حکم عام خارج کرده است » قسمت دوم ماده » (مگر قوانینی که ...)
مثال دوم :
ماده 76 قانون كار، در خصوص مدت مرخصی زایمان زنان کارگر، مخصص ماده 67 قانون تامین اجتماعی است.
سوال اساسی و بسیار مهم دوستان داوطلب آزمون وکالت این است که برای درس اصول استنباط چه کتابی را بخوانیم؟؟؟
کتاب دکتر محمدی یا کتاب اصول فقه دانشگاهی استاد شب خیز یا جزوه فلان استاد بزرگ یا کتب کمک اموزشی موجود در بازار ؟؟!!
حال اینکه کسانی که هر کدام از موارد مذکور را معرفی می کنند، دلایلی دارند:
1ـ کسانی که کتاب دکتر محمدی را معرفی می کنند، مهم ترین دلیلشان این است که این کتاب، منبع معرفی شده از سوی کانون وکلا برای درس اصول فقه است، اما جواب ما این است که این کتاب درست است که منبع معرفی شده از سوی کانون وکلا است، اما به گفته تمامی اساتید حقوق کتابی است فهرست وار که بسیاری از مطالب را به کتب دیگر ارجاع داده و در فهم مطالب هیچ کمکی به داوطلبان نمی کند، بلکه برای داوطلبانی که بنیۀ علمی خوبی ندارند موجب برداشت غلط می شود، همان طور که بارها از داوطلبان شنیده ایم که چندین بار این کتاب را خوانده اند و نتیجه نگرفته اند!!!؟
2ـ در مورد جزوات هم این گونه استدلال می شود که در سنوات گذشته هر کس جزوه فلان استاد را که حجم کمی هم دارد مطالعه کرده، فلان درصد را در درس اصول زده؛ و در نتیجه قبول شده! ما این را این گونه جواب می دهیم که این جزوات دیگر هیچ کارایی ندارد زیرا مطالب این جزوات بدلیل تغییر نگرش طراحان آزمون وکالت ارزشی ندارد.
3ـ اما در مورد کتب کمک آموزشی موجود، عده ای می گویند این کتب هم خلاصه است اما مفید، حال اینکه ما این گونه جواب می دهیم که این کتب خلاصه ای ناقص از کتب ناقص است؛ و به قول معروف قوز بالای قوز است....! حال داوطلب سرگردان چکارکند؟ و سوال من از دوستان عزیزم که این کتب را معرفی کرده اند این است که آیا کتاب اصول فقه دانشگاهی را هم مطالعه کرده اند؟!
چرا ما کتاب اصول فقه دانشگاهی را معرفی می کنیم؟
ما به داوطلبان کتاب اصول فقه دانشگاهی رامعرفی می کنیم، چرا که این کتاب:
1ـ با بیانی ساده و روان
2ـ ذکر مثال های حقوقی و کاربردی برای تمام مباحث اصول فقه
3ـ بیان تمام مباحث بر اساس نظر پذیرفته شده در آزمون وکالت
4ـ ذکر مباحثی که در کتب موجود در بازار نیست ولی این مباحث در آزمون وکالت مورد سوال قرار می گیرد
موجب شده که هر داوطلب با هر سطح علمی درک درستی از مباحث استنباطی و سخت اصولی بدست آورد و به قول کنفسیوس اگر به کسی یک ماهی بدهی او را یک بار سیر کرده ای؛ اما اگر به او ماهیگیری آموختی او را برای تمام عمر از گرسنگی نجات داده ای ....
و من الله توفيق / حميد داود آبادی فراهانی
چاپ چهارم
کتاب اصول فقه دانشگاهی منتشر شد
چاپ چهارم کتاب ارزشمند اصول فقه دانشگاهی
منتشر شد
در چند روز آینده ؛ با استاد محمد رضا شب خیز ؛ در مورد نحوۀ صحیح مطالعۀ اصول فقه برای آزمون وکالت و قضاوت گفت و گویی خواهیم داشت
این کتاب در تمام کتاب فروشی های حقوقی معتبر کشور موجود است
آدرس: تهران، خیابان انقلاب، خیابان ۱۲ فروردین، بن‌بست حقیقت، پلاک ۴، طبقه دوم، واحد ۴
می توانید فهرست و مقدمه ی چاپ سوم را از سایت کتاب آوا دانلود کنید