مقصود از ماده امر، واژه امر ( یعنی حروف "ا، م، ر" ) می باشد که اصولیون برای این واژه معانی گوناگونی را بیان کرده اند. از جمله معانی آن عبارت اند از : طلب، شی،فعل ، حادثه و ... که ما در اصول فقه با معنای اول " یعنی طلب " سر و کار داریم :

1 – طلب :

مثال اول : مانند واژه امر در آیه 63 سوره نور : فلیحذر الذین یخالفون عن امره ان تصیبهم فتنة او یصیبهم عذاب الیم – پس باید بترسند کسانی که مخالفت امر خدا را می کنند که مبادا به فتنه بزرگ یا عذاب دردناک گرفتار شوند

مثال دوم : مانند واژه امر در ماده 336 قانون مدنی : هر گاه کسي بر حسب امر ديگري اقدام به عملي نمايد که عرفاً براي آن عمل اجرتي بوده و يا آن شخص عادتاً مهياي آن عمل باشد عامل، مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اين که معلوم شود که قصد تبرع داشته است‌

" که در دو مثال فوق واژه امر به معنای طلب است "

 

2 – شی :

مثال اول : ما رایت الیوم امرا عجیبا – امروز چیز عجیبی ندیدم

 مانند واژه امر در ماده 189 قانون مدنی : عقد منجز آن است که تأثير آن بر حسب انشاء، موقوف به ‌امر ديگري نباشد والا معلق خواهد بود

" که در دو مثال فوق، واژه امر به معنای چیز است "

3 – فعل ( کار ) :

مثال اول : آیه 97 سوره هود " و ما امر فرعون برشید – وهیچ هدایت و رشدی در امر ( کار ) فرعون نخواهد بود "

مثال دوم : مانند واژه امر در ماده ۶۵۶ قانون مدنی : وکالت عقدي است که به موجب آن يکي از طرفين طرف ديگر را براي انجام امري نايب خود مي‌نمايد.

" که در دو مثال فوق، واژه امر به معنای کار است "

 

4 – حادثه :

امر کربلا من اعظم القضایا – حادثه کربلا از بزرگترین اتفاقات است

" که در این مثال، واژه امر به معنای حادثه است "

با توجه به این که بیان نمودیم در اصول با معنای اول " یعنی طلب " سر و کار داریم، می توان گفت : واژه امر در اصطلاح یعنی : هر گاه فردی از دیگری انجام عملی را طلب کند، به طوری که امر کننده در مرتبه بالاتری نسبت به امر شونده قرار داشته باشد