مبانی استنباط حقوق اسلامی دکتر ابوالحسن محمدی
مطالب این پست توسط تعدادی از اساتید درس اصول فقه در حال مطالعه است
ان شاء الله به زودی به نمایش عمومی در می آید
+ نوشته شده در ساعت توسط اموزش اصول فقه
|
سوالات اصول فقه آزمون وکالت سال 90
• اصول استنباط
۶۱ – از ماده ۶۹۱ قانون مدني كه مي‌گويد: «ضمان ديني كه هنوز سبب آن ايجاد نشده است، باطل است.» مي‌فهميم كه ضمان ديني كه سبب آن ايجاد شده، باطل نيست. اين امر مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) مفهوم مخالف
۲ ) مفهوم موافق
۳ ) قياس اولويت
۴ ) قياس مساوات
۶۲ – ماده ۳ قانون مجازات اسلامي مي‌گويد: «قوانين جزايي درباره كليه كساني كه در قلمرو حاكميت زميني، دريايي و هوايي جمهوري اسلامي ايران مرتكب جرم شوند اعمال مي‌گردد مگر آنكه به موجب قانون، ترتيب ديگري مقرر شده باشد». اين ماده، مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) عام بدلي
۲ ) عام مجموعي
۳ ) عام افرادي
۴ ) مخصص منفصل
۶۳ – ماده ۸۷۱ قانون مدني كه مي‌گويد: «هرگاه ورثه نسبت به اعيان تركه معاملاتي نمايند مادام كه ديون متوفي تاديه نشده است معاملات مزبوره نافذ نبوده و ديان مي‌توانند آن را بر هم زنند.» مصداق كدام يك از اقسام مخصص متصل مي‌باشد؟
۱ ) وصفي
۲ ) شرطي
۳ ) غايت
۴ ) استثنايي
۶۴ – از حكم ماده ۳۶۰ قانون مدني كه مي‌گويد: «هر چيزي كه فروش آن مستقلاً جايز است استثناي آن از مبيع نيز جايز است.» برداشت مي‌كنيم: «هر چيزي كه مستقلاً قابل فروش نيست، استثناي آن از مبيع نيز جايز نيست (از قبيل حق ارتفاق)» اين برداشت، مصداق كدام اصطلاح است؟
۱ ) مفهوم موافق
۲ ) مفهوم مخالف
۳ ) مفهوم شرط
۴ ) هر دو مورد ۲ و ۳
۶۵ – برابر ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، داشتن گواهي عدم امكان سازش، لازمه اجراي صيغه طلاق است. گواهي مزبور مصداق كدام مقدمه است؟
۱ ) مقدمه عقلي
۲ ) مقدمه قانوني
۳ ) مقدمه مقارن
۴ ) هر دو مورد ۲ و ۳
۶۶ – ماده ۱۴۳ قانون مدني مي‌گويد: «هر كس از اراضي موات و مباحه، قسمتي را به قصد تملك احياء كند، مالك آن قسمت مي‌شود.» اين ماده متضمن چه دلالتي است؟
۱ ) تضمني
۲ ) اشاره
۳ ) اقتضاء
۴ ) تنبيه و ايماء
۶۷ – برابر ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامي، توافق بين دو يا چند نفر مبني بر دريافت و پرداخت ربا جرم است و طبق تبصره ۳ همان ماده، رباي بين پدر و فرزند يا زن و شوهر، مشمول مقررات اين ماده نخواهد بود. بين ماده و تبصره مذكور چه نسبتي وجود دارد؟
۱ ) ورود
۲ ) حكومت
۳ ) تخصص
۴ ) تخصيص
۶۸ – ماده ۱۰۲۳ قانون مدني مقرر مي‌دارد: «هرگاه يك سال از تاريخ اولين اعلان بگذرد و حيات غايب ثابت نشود، حكم موت فرضي او داده مي‌شود.» ماده ۱۵۵ قانون امور حسبي مي‌گويد: «جلسه رسيدگي به درخواست به فاصله يك سال از تاريخ نشر آخرين آگهي معين مي‌گردد...» ماده اخير از نظر احتساب اولين آگهي مذكور در ماده ۱۰۲۳ قانون مدني:
۱ ) ناسخ آن است
۲ ) مخصص آن است.
۳ ) مبيّن آن (به كسر ياء) است.
۴ ) مقيّد آن (به كسر ياء) است.
۶۹ – عبارت ماده ۸۶۱ قانون مدني كه مي‌گويد: «موجب ارث دو امر است: نسب و سبب» مصداق كدام اصطلاح است؟
۱ ) نص
۲ ) محكم
۳ ) متشابه
۴ ) هر دو مورد ۱ و ۲
۷۰ – طبق ماده ۱۹۵ قانون مدني: «اگر كسي در حال مستي يا بيهوشي يا در خواب معامله نمايد آن معامله به واسطه فقدان قصد باطل است» اگر با عنايت بدين ماده، درباره معامله مكره؛ وقتي كه به سرحد فقدان قصد برسد، حكم به بطلان دهيم، اين حكم مصداق چيست؟
۱ ) قياس خفي
۲ ) قياس اولويت
۳ ) قياس مستنبط‌العله
۴ ) قياس منصوص‌العله
۷۱ – طبق ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامي، كيفر تهديد، شلاق يا زندان است. چنين كيفري مصداق چه نوع تخييري است؟
۱ ) تخيير بين محذورين
۲ ) تخيير بين دو حكم متزاحم
۳ ) تخيير بين دو دليل متعارض
۴ ) تخيير بين افراد واجب مخيّر
۷۲ – ماده ۶۹۱ قانون مجازات اسلامي مي‌گويد: «هر كس به قهر و غلبه داخل ملكي شود كه در تصرف ديگري است اعم از آنكه محصور باشد يا نباشد... به يك تا شش ماه حبس محكوم مي‌شود...» عبارات بعد از «اعم از اينكه» مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) مخصص
۲ ) قرينه لفظيه
۳ ) قرينه متصله
۴ ) مُبيَّن (به فتح ياء)
۷۳ – ماده ۴۶ قانون مجازات اسلامي مقرر داشته است: «در جرايم قابل تعزير هرگاه فعل واحد داراي عناوين متعدده جرم باشد، مجازات جرمي داده مي‌شود كه مجازات آن اشد است.» مجازات قصاص، حدود و ديات نسبت به اين حكم چه رابطه‌اي دارد؟
۱ ) تقييد
۲ ) ورود
۳ ) تخصص
۴ ) تخصيص
۷۴ – ماده ۸۶۲ قانون مدني مي‌گويد: «اشخاصي كه به موجب نسب ارث مي‌برند سه طبقه‌اند: ۱ - پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد» كلمه «اولاد» در اين بند نسبت به متوفي:
۱ ) صحت سلب دارد و مجاز است.
۲ ) صحت سلب دارد و حقيقت است.
۳ ) عدم صحت سلب دارد و مجاز است.
۴ ) عدم صحت سلب دارد و حقيقت است.
۷۵ – طبق ماده ۶۷ قانون مدني: «مالي كه قبض و اقباض آن ممكن نيست، وقف آن باطل است...» حكم مندرج در اين ماده:
۱ ) حكم وضعي است چون مستقيماً ارتباط با افعال مكلفين ندارد.
۲ ) حكم تكليفي است چون مستقيماً با افعال مكلفين ارتباط دارد.
۳ ) حكم ظاهري است چون ظهور عبارت در بطلان چنين عملي است.
۴ ) حكم تكليفي از نوع حرمت است چون هيچ كس نبايد چنين مالي را وقف كند.
۷۶ – ماده ۴۴۵ قانون مدني مي‌گويد: «هر يك از خيارات بعد از فوت منتقل به وراث مي‌شود.» عيوب زن و مرد در عقد نكاح نيز موجد خيار فسخ است. ماده مذكور، مطلق است يا مقيد؟
۱ ) چون قدر متيقن در مقام تخاطب وجود دارد، مطلق است.
۲ ) چون انصراف لفظ «خيارات» به خيارات موجود در معاملات، انصراف بدوي است چنين انصرافي مانع اطلاق لفظ نمي‌شود. (مطلق است)
۳ ) چون انصراف لفظ «خيارات» به خيارات موجود در معاملات به دليل كثرت وجود مصداق در خارج مي‌باشد اين انصراف مانع اطلاق لفظ مي‌شود. (مطلق نيست)
۴ ) چون انصراف لفظ «خيارات» به خيارات موجود در معاملات، ناشي از كثرت استعمال لفظ در بعضي از مصاديق آن است، مانع اطلاق لفظ مي‌شود. (مطلق نيست)
۷۷ – در صورتي كه عقد نكاح پس از مقاربت زوجين منحل شده و زن در زماني ازدواج مجدد كند كه طفل متولد از او بتواند به هر يك از دو شوهر اول و دوم ملحق شود مطابق ماده ۱۱۶۰ قانون مدني، طفل ملحق به شوهر دوم خواهد بود مگر آنكه امارات قطعيه بر خلاف آن، دلالت كند. اين ماده متضمن كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) تزاحم دو اماره فراش
۲ ) اصل تاخر حادث
۳ ) اصل عدم
۴ ) هر دو مورد ۱ و ۲
۷۸ – ماده ۱۱۵۸ قانون مدني مي‌گويد: «طفل متولد در زمان زوجيت ملحق به شوهر است» ماده ۳۲۸ آن قانون نيز مي‌گويد: «هر كس مال غير را تلف كند ضامن آن است و بايد مثل يا قيمت آن را بدهد» هر يك از اين دو ماده به ترتيب مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) دليل قطعي و دليل ظني
۲ ) حكم ظاهري و حكم واقعي
۳ ) حكم واقعي و حكم ظاهري
۴ ) دليل اجتهادي و دليل فقاهتي
۷۹ – ماده ۹۵۶ قانون مدني، مرگ طبيعي را پايان اهليت استحقاق انسان شمرده است ولي ماده ۱۰۱۸ همان قانون، تاريخ صدور حكم موت فرضي را (در مورد غايب مفقودالخبر) پايان آن اهليت شمرده است. رابطه ماده ۱۰۱۸ نسبت به ماده ۹۵۶ قانون مزبور مصداق كدام مورد است؟
۱ ) حكومت
۲ ) ورود
۳ ) تخصيص
۴ ) تخصص
۸۰ – ماده ۱۰۴۳ قانون مدني مي‌گويد: «نكاح دختر باكره اگر چه به سن بلوغ رسيده باشد موقوف به اجازه پدر يا جد پدري او است...» اجازه پدر نسبت به ازدواج دختر باكره مصداق كدام اصطلاح است؟
۱ ) سبب
۲ ) علت
۳ ) شرط نفوذ
۴ ) شرط صحت
۶۱ – از ماده ۶۹۱ قانون مدني كه مي‌گويد: «ضمان ديني كه هنوز سبب آن ايجاد نشده است، باطل است.» مي‌فهميم كه ضمان ديني كه سبب آن ايجاد شده، باطل نيست. اين امر مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) مفهوم مخالف
۲ ) مفهوم موافق
۳ ) قياس اولويت
۴ ) قياس مساوات
۶۲ – ماده ۳ قانون مجازات اسلامي مي‌گويد: «قوانين جزايي درباره كليه كساني كه در قلمرو حاكميت زميني، دريايي و هوايي جمهوري اسلامي ايران مرتكب جرم شوند اعمال مي‌گردد مگر آنكه به موجب قانون، ترتيب ديگري مقرر شده باشد». اين ماده، مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) عام بدلي
۲ ) عام مجموعي
۳ ) عام افرادي
۴ ) مخصص منفصل
۶۳ – ماده ۸۷۱ قانون مدني كه مي‌گويد: «هرگاه ورثه نسبت به اعيان تركه معاملاتي نمايند مادام كه ديون متوفي تاديه نشده است معاملات مزبوره نافذ نبوده و ديان مي‌توانند آن را بر هم زنند.» مصداق كدام يك از اقسام مخصص متصل مي‌باشد؟
۱ ) وصفي
۲ ) شرطي
۳ ) غايت
۴ ) استثنايي
۶۴ – از حكم ماده ۳۶۰ قانون مدني كه مي‌گويد: «هر چيزي كه فروش آن مستقلاً جايز است استثناي آن از مبيع نيز جايز است.» برداشت مي‌كنيم: «هر چيزي كه مستقلاً قابل فروش نيست، استثناي آن از مبيع نيز جايز نيست (از قبيل حق ارتفاق)» اين برداشت، مصداق كدام اصطلاح است؟
۱ ) مفهوم موافق
۲ ) مفهوم مخالف
۳ ) مفهوم شرط
۴ ) هر دو مورد ۲ و ۳
۶۵ – برابر ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، داشتن گواهي عدم امكان سازش، لازمه اجراي صيغه طلاق است. گواهي مزبور مصداق كدام مقدمه است؟
۱ ) مقدمه عقلي
۲ ) مقدمه قانوني
۳ ) مقدمه مقارن
۴ ) هر دو مورد ۲ و ۳
۶۶ – ماده ۱۴۳ قانون مدني مي‌گويد: «هر كس از اراضي موات و مباحه، قسمتي را به قصد تملك احياء كند، مالك آن قسمت مي‌شود.» اين ماده متضمن چه دلالتي است؟
۱ ) تضمني
۲ ) اشاره
۳ ) اقتضاء
۴ ) تنبيه و ايماء
۶۷ – برابر ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامي، توافق بين دو يا چند نفر مبني بر دريافت و پرداخت ربا جرم است و طبق تبصره ۳ همان ماده، رباي بين پدر و فرزند يا زن و شوهر، مشمول مقررات اين ماده نخواهد بود. بين ماده و تبصره مذكور چه نسبتي وجود دارد؟
۱ ) ورود
۲ ) حكومت
۳ ) تخصص
۴ ) تخصيص
۶۸ – ماده ۱۰۲۳ قانون مدني مقرر مي‌دارد: «هرگاه يك سال از تاريخ اولين اعلان بگذرد و حيات غايب ثابت نشود، حكم موت فرضي او داده مي‌شود.» ماده ۱۵۵ قانون امور حسبي مي‌گويد: «جلسه رسيدگي به درخواست به فاصله يك سال از تاريخ نشر آخرين آگهي معين مي‌گردد...» ماده اخير از نظر احتساب اولين آگهي مذكور در ماده ۱۰۲۳ قانون مدني:
۱ ) ناسخ آن است
۲ ) مخصص آن است.
۳ ) مبيّن آن (به كسر ياء) است.
۴ ) مقيّد آن (به كسر ياء) است.
۶۹ – عبارت ماده ۸۶۱ قانون مدني كه مي‌گويد: «موجب ارث دو امر است: نسب و سبب» مصداق كدام اصطلاح است؟
۱ ) نص
۲ ) محكم
۳ ) متشابه
۴ ) هر دو مورد ۱ و ۲
۷۰ – طبق ماده ۱۹۵ قانون مدني: «اگر كسي در حال مستي يا بيهوشي يا در خواب معامله نمايد آن معامله به واسطه فقدان قصد باطل است» اگر با عنايت بدين ماده، درباره معامله مكره؛ وقتي كه به سرحد فقدان قصد برسد، حكم به بطلان دهيم، اين حكم مصداق چيست؟
۱ ) قياس خفي
۲ ) قياس اولويت
۳ ) قياس مستنبط‌العله
۴ ) قياس منصوص‌العله
۷۱ – طبق ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامي، كيفر تهديد، شلاق يا زندان است. چنين كيفري مصداق چه نوع تخييري است؟
۱ ) تخيير بين محذورين
۲ ) تخيير بين دو حكم متزاحم
۳ ) تخيير بين دو دليل متعارض
۴ ) تخيير بين افراد واجب مخيّر
۷۲ – ماده ۶۹۱ قانون مجازات اسلامي مي‌گويد: «هر كس به قهر و غلبه داخل ملكي شود كه در تصرف ديگري است اعم از آنكه محصور باشد يا نباشد... به يك تا شش ماه حبس محكوم مي‌شود...» عبارات بعد از «اعم از اينكه» مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) مخصص
۲ ) قرينه لفظيه
۳ ) قرينه متصله
۴ ) مُبيَّن (به فتح ياء)
۷۳ – ماده ۴۶ قانون مجازات اسلامي مقرر داشته است: «در جرايم قابل تعزير هرگاه فعل واحد داراي عناوين متعدده جرم باشد، مجازات جرمي داده مي‌شود كه مجازات آن اشد است.» مجازات قصاص، حدود و ديات نسبت به اين حكم چه رابطه‌اي دارد؟
۱ ) تقييد
۲ ) ورود
۳ ) تخصص
۴ ) تخصيص
۷۴ – ماده ۸۶۲ قانون مدني مي‌گويد: «اشخاصي كه به موجب نسب ارث مي‌برند سه طبقه‌اند: ۱ - پدر و مادر و اولاد و اولاد اولاد» كلمه «اولاد» در اين بند نسبت به متوفي:
۱ ) صحت سلب دارد و مجاز است.
۲ ) صحت سلب دارد و حقيقت است.
۳ ) عدم صحت سلب دارد و مجاز است.
۴ ) عدم صحت سلب دارد و حقيقت است.
۷۵ – طبق ماده ۶۷ قانون مدني: «مالي كه قبض و اقباض آن ممكن نيست، وقف آن باطل است...» حكم مندرج در اين ماده:
۱ ) حكم وضعي است چون مستقيماً ارتباط با افعال مكلفين ندارد.
۲ ) حكم تكليفي است چون مستقيماً با افعال مكلفين ارتباط دارد.
۳ ) حكم ظاهري است چون ظهور عبارت در بطلان چنين عملي است.
۴ ) حكم تكليفي از نوع حرمت است چون هيچ كس نبايد چنين مالي را وقف كند.
۷۶ – ماده ۴۴۵ قانون مدني مي‌گويد: «هر يك از خيارات بعد از فوت منتقل به وراث مي‌شود.» عيوب زن و مرد در عقد نكاح نيز موجد خيار فسخ است. ماده مذكور، مطلق است يا مقيد؟
۱ ) چون قدر متيقن در مقام تخاطب وجود دارد، مطلق است.
۲ ) چون انصراف لفظ «خيارات» به خيارات موجود در معاملات، انصراف بدوي است چنين انصرافي مانع اطلاق لفظ نمي‌شود. (مطلق است)
۳ ) چون انصراف لفظ «خيارات» به خيارات موجود در معاملات به دليل كثرت وجود مصداق در خارج مي‌باشد اين انصراف مانع اطلاق لفظ مي‌شود. (مطلق نيست)
۴ ) چون انصراف لفظ «خيارات» به خيارات موجود در معاملات، ناشي از كثرت استعمال لفظ در بعضي از مصاديق آن است، مانع اطلاق لفظ مي‌شود. (مطلق نيست)
۷۷ – در صورتي كه عقد نكاح پس از مقاربت زوجين منحل شده و زن در زماني ازدواج مجدد كند كه طفل متولد از او بتواند به هر يك از دو شوهر اول و دوم ملحق شود مطابق ماده ۱۱۶۰ قانون مدني، طفل ملحق به شوهر دوم خواهد بود مگر آنكه امارات قطعيه بر خلاف آن، دلالت كند. اين ماده متضمن كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) تزاحم دو اماره فراش
۲ ) اصل تاخر حادث
۳ ) اصل عدم
۴ ) هر دو مورد ۱ و ۲
۷۸ – ماده ۱۱۵۸ قانون مدني مي‌گويد: «طفل متولد در زمان زوجيت ملحق به شوهر است» ماده ۳۲۸ آن قانون نيز مي‌گويد: «هر كس مال غير را تلف كند ضامن آن است و بايد مثل يا قيمت آن را بدهد» هر يك از اين دو ماده به ترتيب مصداق كدام يك از موارد زير است؟
۱ ) دليل قطعي و دليل ظني
۲ ) حكم ظاهري و حكم واقعي
۳ ) حكم واقعي و حكم ظاهري
۴ ) دليل اجتهادي و دليل فقاهتي
۷۹ – ماده ۹۵۶ قانون مدني، مرگ طبيعي را پايان اهليت استحقاق انسان شمرده است ولي ماده ۱۰۱۸ همان قانون، تاريخ صدور حكم موت فرضي را (در مورد غايب مفقودالخبر) پايان آن اهليت شمرده است. رابطه ماده ۱۰۱۸ نسبت به ماده ۹۵۶ قانون مزبور مصداق كدام مورد است؟
۱ ) حكومت
۲ ) ورود
۳ ) تخصيص
۴ ) تخصص
۸۰ – ماده ۱۰۴۳ قانون مدني مي‌گويد: «نكاح دختر باكره اگر چه به سن بلوغ رسيده باشد موقوف به اجازه پدر يا جد پدري او است...» اجازه پدر نسبت به ازدواج دختر باكره مصداق كدام اصطلاح است؟
۱ ) سبب
۲ ) علت
۳ ) شرط نفوذ
۴ ) شرط صحت
+ نوشته شده در ساعت توسط اموزش اصول فقه
|