اصالة الحقيقة

اصالة الحقيقة
اگر در كلام گوينده لفظى به كار رفته باشد كه معناى حقيقى و مجازى دارد و شنونده نيزمعناى حقيقى و مجازى آن را به‌خوبى مى‌شناسد اما نمى‌داند كه گوينده،معناى حقيقى لفظ را اراده كرده است يا معناى مجازى آن را و قرينه‌اى هم بر معناى مجازى وجود ندارد،دراين صورت براى كشف مراد گوينده بايد از«اصالة الحقيقه»كمك گرفت و كلام را بر معناى‌حقيقى آن حمل كرد.
باتوجه به اين مطالب مى‌توان مفاد«اصل حقيقت»را چنين بيان كرد:«اصل در كلام آن‌است كه معناى حقيقى آن اراده شده باشد،مگر اينكه قرينه‌اى برخلاف آن وجود داشته‌باشد».
مثال   .لفظ«مادر»در لغت براى شخصى وضع شده كه فرزندى از او متولد شده است وبا وى رابطه نسبى دارد.اما گاهى به زنى كه فرزند ديگرى را شير مى‌دهد و با او رابطه‌رضاعى دارد،«مادر»نيز گفته مى‌شود.
حال اگر در متن قانون حكمى براى مادر بيان شده باشد و احتمال آن باشد كه منظورقانونگذار علاوه بر مادر حقيقى مادر رضاعى هم بوده است،با تمسك به اصل‌اصالة الحقيقه بايد گفت:مراد قانونگذار،تنها مادر حقيقى و نسبى است.

واجب مطلق و مشروط

واجب مطلق و مشروط

واجب مشروط:هرگاه وجوب عملى مشروط به حصول شرطى باشد،به‌گونه‌اى كه تا شرط  مزبور حاصل نشود آن عمل هم وجوبى ندارد،آن را واجب مشروط مى‌نامند.

مانند حج كه‌وجوب آن برافراد،مشروط و متوقف بر استطاعت است؛يعنى تا زمانى كه مكلف،قدرت‌مالى و بدنى براى انجام حج نداشته باشد،حج بر او واجب نمى‌شود.وجوب خمس نيزمتوقف بر آن است كه شخص در پايان سال پس از كسر هزينه‌هاى زندگى،مال ديگرى هم‌داشته باشد.

واجب مطلق:آن است كه وجوب عمل متوقف بر امر ديگر و مشروط به شرطى نيست،مانند نماز.

مثال حقوقى:پرداخت نفقه اقارب(پدر و مادر و فرزند)مشروط به تمكّن و دارايى‌شخص است(ماده  ١١٩٨  ق.م.)؛ولى پرداخت نفقه زوجه مشروط به دارايى شوهر نيست،بلكه از اين جهت مطلق است؛يعنى شوهر در هر صورت مكلف به پرداخت نفقه زوجه‌است(مستفاد از مواد  ١١٠۶  و  ١١٢٩  ق.م.).

دانلود فايل صوتي فقه

با عرض پوزش
فایل صوتی به علت خراب شدن لینک ؛ برداشته شد.