مخصص منفصل لفظى

مخصص منفصل لفظى :

هر دلیل لفظى که دائره عام را مضیق نماید و با فاصله صادر گردد، آن را مخصص منفصل لفظى مى نامند. مانند آنکه یک بار بگوید: همه دانشمندان را احترام کن، و در عبارت دیگر بگوید: دانشمندان فاسق قابل احترام نیستند. این جمله دائره شمول جمله قبل را ضیق مى نماید و لزوم احترام را به دانشمندان عادل اختصاص مى دهد.

تقلید

تقلید

تقلید مصدر باب تفعیل از مادّه «قَلَد»، و در لغت به معنای چیزی را ملازم کسی یا شخصی قرار دادن و گردن نهادن به کاری است. این واژه در اصطلاح فقهی به معنای التزام به عمل و گفتار مجتهد معیّن است. البته این واژه در متون فقهی در مبحث حج به معنای «علامتی بر گردن قربانی آویختن تا معلوم شود برای قربانی در حج است» هم به کار رفته است. در منابع اصولی و فقهی دو گونه تعریف برای تقلید مطرح شده شماری از فقها تقلید را امری متمایز از عمل کردن به حکم شرعی و آن‌را اخذ فتوای مجتهد یا پذیرفتن آن یا التزام داشتن به آن تعریف کرده‌اند. در برابر، بیشتر فقها ماهیت تقلید را همان پیروی عملی از فتوای مجتهد دانسته‌اند.

استصحاب جزئي

استصحاب جزئي

استصحاب جزئي در موردی است كه در بقای فرد معيني كه قبلاً موجود بوده است ترديد شود: مثلاً هرگاه عقد معيني منعقد گردد سپس به دليلي در بقای آن ترديد شود. استصحاب بقاي آن عقد معين استصحاب جزئي خواهد بود. جريان اين نوع استصحاب نیز در حقوق مدني متداول است.

عادت

عادت
عادت، به معنای روش و شیوه عملی یا گفتاری مستمر در نزد فرد یا گروه خاص است؛ به بیان دیگر، عادت، به روشی گفته می‌شود که فرد یا گروهی بدان خو گرفته و آن را تکرار می‌نماید، البته تعریف‌های متعددی برای عادت و رابطه آن با عرف وجود دارد.
برخی عرف و عادت را یکی دانسته‌اند. بعضی نیز مانند «ابو محمد غزالی» میان عرف و عادت تفاوت مفهومی گذاشته، ولی از نظر مصداق آنها را یکی دانسته‌اند. گروهی هم عادت را اعم مطلق از عرف دانسته‌اند، زیرا عادت، به فردی و جمعی تقسیم می‌شود، ولی عرف، همان عادت جمعی است.

تعریف سنت از نظر شیعه و سنی

تعریف سنت از نظر شیعه و سنی
از نظر اهل سنت (عامه)؛ قول، فعل و تقریر پیامبر سنت نامیده میشود؛ و از نظر شیعه؛ قول، فعل و تقریر همه معصومین سنت نامیده می‌شود. زیرا ائمه از طرف خداوند متعال، توسط پیامبر به منصب امامت منصوب هستند و به احکام الهی علم دارند و آنچه را که میگویند همان حکم خداست که نزد آنان است و به واسطه پیامبر یا مستقیماً، به آنان رسیده است.
حضرت علی فرمود: پیامبر به من هزار در از درهای علم را یاد داد که از هر دری هزار در باز می‌شود. بنابراین؛ همه معصومین یکی از مصادر و منابع تشریع احکام و دستورات الهی هستند و قول و فعل و تقریر آنان برای ما حجت است و باید آنرا رعایت کنیم. خداوند، مقام آنها را طوری قرار داده که ما باید وظایف و تکالیف خود را از آن بگیریم.
قرآن مجید میفرماید: اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! اطاعت كنيد خدا را؛ و اطاعت كنيد پيامبر خدا و اولو الأمر را؛ و هر گاه در چيزى نزاع داشتيد، آن را به خدا و پيامبر بازگردانيد (و از آنها داورى بطلبيد). رسول گرامی اسلام در اینباره میفرماید: من دو چيز گرانبها و ارزنده در نزد شما مى‏گذارم: كتاب خدا و عترت و خاندانم را، و تا هنگامى كه به آن دو متمسّك مى‏شويد هرگز گمراه نخواهيد شد؛ و اين دو يادگار من هيچگاه از هم جدا نمى‏شوند.
بنابراین؛ از آنجا که حضرات معصومین از طرف خداوند منصوب هستند؛ سنت (قول، فعل و تقرير) آنان حجت بوده و اطاعتشان بر همگان لازم است.
•    لذا در تعریف سنت می‌گوییم: سنت یعنی قول و فعل و تقریر چهارده معصوم