تقسیمات الفاظ به اعتبار وحدت و کثرت لفظ و معنی

تقسیمات الفاظ به اعتبار وحدت و کثرت لفظ و معنی:

الف- ترادف: به اتحاد دو یا چند لفظ در معنا و اختلاف آنها در لفظ، ترادف میگویند، مانند: انسان و بشر
ب- اشتراک لفظی: وضع لفظ واحد در برابر معانی متعدد. مانند: لفظ "عین" که برای هر یک از معانی چشم، چشمه، طلا و… به طور جداگانه وضع شده است.
ج- اشتراک معنوی: تعدد مصادیق و افراد مختلف معنای واحدی است که از یک لفظ فهمیده میشود و آن لفظ بر همه آنها صادق است،
مانند: اشتراک مصادیق مختلف انسان در معنای " حیوان ناطق " که بر همه آنها صدق می کند.

اصالت اطلاق

اصالة الاطلاق

در صورتی که لفظی بدون قید و به طور مطلق وارد شود و سپس در مراد متکلم تردید شود که آیا مقصود وی همان معنای مطلق است یا معنای مقید  با فرض این که قیدی در کلام او نیامده و یا اگر آمده، به شنونده نرسیده است  در چنین موردی اصالت اطلاق جاری میگردد؛ با این استدلال که اگر گوینده، از لفظ معنای مقید اراده کرده، میبایست اعلام مینمود و چون اعلام نکرده، عقلا به احتمال وجود قید اعتنا نمی کنند.
برای مثال، اگر دلیلی بر وجوب نماز دلالت کند و همان دلیل یا دلیل دیگر بگوید: در نماز وجود فلان خصوصیت  مثل طهارت یا رو به قبله بودن  و، یا عدم فلان خصوصیت  مثل فاصله انداختن بین اجزا  لازم است، در هر دو صورت، باید تابع دلیل بود و مقتضای دلیل را رعایت کرد؛ اما اگر همان دلیل یا دلیل دیگر متضمن بیان خصوصیتی باشد که احتمال دارد در نماز مدخلیت داشته باشد، ولی لزوم یا عدم لزوم آن را بیان نکرده، در این صورت، به اصالت اطلاق تمسک گردیده و دخالت این خصوصیت - وجود یا عدم آن - نفی میشود و ثابت می گردد که واجب نسبت به این خصوصیت لابشرط است؛ البته مشروط به این که مقدمات حکمت فراهم باشد.
مثالی دیگر :خداوند در قرآن بیع را حلال فرموده، ولی در صورت شک در این که آیا حلیت بیع مقید به قیود و مشروط به شروطی _ مثل نقدی بودن یا عربی بودن صیغه آن _ هست یا نه، اصالت اطلاق جاری می شود و با آن، چنین قیود مشکوکی نفی گردیده و انجام بیع به غیر صیغه عربی و بیع نسیهای صحیح می گردد.

جزوه ایین دادرسی کیفری

جزوه ایین دادرسی کیفری 1 قاضی بحرالعلوم

با فرمت PDF

به نقل از وبلاگ عدالت