مخصص منفصل
عام : ماده ۳9 قانون مجازات اسلامی: اطفال در صورت ارتکاب جرم مبرا از مسئولیت کیفری هستند و...
خاص : ماده 1۳6 قانون مجازات اسلامی: هرگاه نابالغ ممیز کسی را قذف کند به نظر حاکم تادیب می شوند و...
مطلق لفظی است که تمام افرادش را در بر دارد
هم لفظ می تواند مطلق باشد وهم عمل . به این ماده از قانون مدمنی بنگرید : ماده ۵۵۳ قانون مدنی : در صورتي که مضاربه، مطلق باشد (يعني تجارت خاصي شرط نشده باشد) عامل ميتواند هر قسم تجارتي را که صلاح بداند بنمايد ولي در طرز تجارت بايد متعارف را رعايت کند.
مقید در مقابل مطلق است و آن لفظی است که تمام افرادش را در بر ندارد .
واجب تعیینی و تخیری
واجب تعیینی آن است که مورد تکلیف معین ومشخص باشد مانند وجوت روزۀ ماخ رمضان. واجب تخییری آن است که مورد تکلیف مردد میان دو یا چند چیز باشد مانند کفارۀ قسم که بموجب آیۀ شریفه سیر کردن ده نفر گرسنه، یا پوشاندن ده نفر برهنه ویا آزاد کردن برده ای برای شکستن سوگند لازم است واگر توانائی اینها را نداشته باشید باید سه روز پیاپی روزه بگیرید.
منبع: محمدی ؛ ابوالحسن ؛ اصول فقه