الف - خبر متواتر لفظي
خبر متواتر
هرگاه كسانى , كه به حسب عادت سازش آنها با هم ممكن نباشد , از امرى محسوس خبر دهند به طورى كه خبرايشان به خوى خود قطع آور باشد و در شنوندگان توليد يقين كند آن خبر را به نام متواتر مى خوانند .
گرچه برخى شماره پنج و برخى ديگر شماره هفت و برخى ديگر چهل و برخى ديگر سيصد و سيزده را براى محقق شدن تواتر معتبر شمرده اند ليكن اين گفته ها گزافه و خالى از اعتبار است زيرا آنچه براى تحقق تواتر , مناط مى باشد آنست كه قطع و يقين پديد آيد خواه شماره خبر دهندگان كم باشد يا بسيار چه ممكن است در موردى بر اثر خبر دادن عده اى كم , يقين به هم رسد و در موردى ديگر با اين كه كسانى بسيار خبر دهند آن يقين حاصل نشود .
/**/
خبر واحد
هرگاه خبرى به سر حد تواتر نرسد خواه خبر دهنده آن يك تن باشد يا بيشتر در صورتى كه خبر دهندگان اصل بيش از سه تن باشند آن خبر واحد را بنام خبر مستفيض مى خوانند آن را خبر آحاد يا خبر واحد خوانند .
حجت بودن خبر واحد
خبر واحد چون , به خودى خود , مفيد قطع نيست پس به خودى خود حجت نمى باشد از اين رو درباره اينكه خبر وحد حجت است يا نه ؟ بايد چنين گفت : گاهى ممكن است كه قرائن و اماراتى با خبر واحد باشد كه با ملاحظه آنها صادق بودن آن خبر مسلم و مقطوع شود اين گونه خبرى چون افاده قطع و يقين مى كند مانند خبر متواتر , به عقيده همه , حجت است و گاهى ممكن است كه با خبرى واحد امارات و قرائن صدق همراه نباد درباره اين گونه خبر واحد اختلاف شده گروهى از دانشمندان به استناد سه گونه دليل زير آن را حجت ندانسته اند .
1 - آياتى كه از پيروى غير علم , و خصوص گمان , جلوگيرى و نكوهش كرده مانند آيه شريفه و لا تقف ما ليس لك به علم
2 - رواياتى از قبيل ما علمتم انه قولنا فالزموه و ما لم تعلموه فردوه الينا
3 - اجماع ادعاء اين اجماع از علم الهدى - سيد مرتضى - نقل شده است
گرهى ديگر كه دقتى بيشتر داشته آن را حجت دانسته و از دليلهاى مخالفان پاسخ گفته و براى اثبات مطلوب خود بدلائل زير تمسك جسته اند :
1 - آيات از قبيل
الف - آيه نبأ . يا ايها الذين آمنوا ان جائكم فاسق بنبأ فتبينوا
ب - آيه سئوال . فاسئلوا اهل الذكر ان كنتم لا تعلمون
ج - آيه كتمان . ان الذين يكتمون ما انزلنا
خبر واحد
هرگاه خبرى به سر حد تواتر نرسد خواه خبر دهنده آن يك تن باشد يا بيشتر در صورتى كه خبر دهندگان اصل بيش از سه تن باشند آن خبر واحد را بنام خبر مستفيض مى خوانند آن را خبر آحاد يا خبر واحد خوانند .
منبع: تقریرات اصول فقه دکتر شهابی . نویسنده : عباس فربد
خبر متواتر
هرگاه كسانى , كه به حسب عادت سازش آنها با هم ممكن نباشد , از امرى محسوس خبر دهند به طورى كه خبرايشان به خوى خود قطع آور باشد و در شنوندگان توليد يقين كند آن خبر را به نام متواتر مى خوانند .
منبع: تقریرات اصول فقه دکتر شهابی . نویسنده : عباس فربد
1 - لفظى
2 - معنوى
3 - اجمالى .
منبع: تقریرات اصول فقه دکتر شهابی . نویسنده : عباس فربد